معماری اسلامی بعنوان یکی از موفق‌ترین شیوه‌های معماری در تاریخ معماری جهان قابل بازشناسی است. در یک نگاه جامع نگر میتوان پیوستاری ارزشمند و پویا را در بناهای اسلامی باز شناسی کرد که موجب شده تمامی آنها در قالبی واحد با عنوان معماری اسلامی در کنار یکدیگر قرار گیرند. هنر معماری، بر پنج پایهٔ مردم داری، خودبسندگی، پرهیز از بیهودگی، بهره گیری از مدل ها و درون گرایی بنا نهاده شده است. نمونه ای از این معماری زیبا را میتوان در مسجد جمکران که نمایی از آن در تصویر هست، مشاهده نمود.
ساخت مسجد مقدس جمکران بنا به نقل عالم معاصرمحدث نوری به فردی به نام شیخ حسن بن مثله جمکرانی مربوط می‌شود، به گفته او که در بیداری با امام دوازدهم شیعیان، مهدی دیدار کرده است و حجت ابن الحسن دستور ساخت مسجد را به وی داده است. این مسجد زیبا در کشور ایران و شهر مقدس قم واقع شده است. به استناد اشاره قاضی احمد قمی و کتیبه مورخ ۱۱۶۷، مسجد پیش از دوران افشاریه ساخته شده است، ولی از ویژگی‌های معماری عصر صفوی در مسجد جمکران اطلاعی در دست نیست. بر طبق کتیبه مسجد، بنایی که در ۱۱۶۷ میرزا علی‌اکبر جمکرانی آن را تعمیر کرد، شامل مسجدی ستون‌دار به ابعاد ۱۷×۵ متر با چهار فرش‌انداز، در جنوبِ صحنی به ابعاد ۱۷×۱۳ متر بوده است، که در دوران ناصری، حاج علیقلی جمکرانی یک جانب صحن آن را با مبلغ سیصد تومان بنا کرد. علی اصغر‌خان اتابک در اوایل حکومت مظفرالدین شاه (حک: ۱۳۱۳ـ۱۳۲۴) مسجد و صحن را تعمیر کرد و حجره‌ها و ایوان‌هایی در اطراف صحن و دو آب‌انبار، یکی در صحن و دیگری در خارج از صحن، بنا کرد. آیت‌اللّه بافقی نیز تعمیراتی در مسجد انجام داد و در آن‌جا آب‌انباری احداث کرد.
