مینیاتور به معنای طبیعت کوچک و ظریف است و در نیمه اول قرن اخیر و حدودا از دوره ی قاجاریان وارد زبان فارسی شده است. بحث دربارهٔ نقاشی قدیم ایرانی، غالباً هنر مینیاتور را به ذهنها می‌آورد. در واقع، مشهورترین و ارزنده‌ترین نمونه‌های هنر تصویری ایران را می‌توان بر صفحات نسخه‌های خطی و مرقعات ملاحظه کرد ما کاربرد واژهٔ نگارگری برای این گونه تصاویر را بر اصطلاح مینیاتور ترجیح می‌دهیم. مشهورترین و ارزنده‌ترین نمونه‌های هنر تصویری ایران را می‌توان بر صفحات نسخه‌های خطی و مرقعات ملاحظه کرد. مرقع گلشن مجموعه ای است بی نظیر از هنر ظریف نقاشی و خوشنویسی از مکتب هند و ایرانی که سرشار از ذوق و هنر هنرمندان ایرانی و هندی است که به خواست و دستور جهانگیر پادشاه سلسله گورکانی هند میان سالهای ۱۰۱۴ تا ۱۰۳۹ هـ.ق در دورهٔ هنر درخشان هند و ایرانی پدید آمده است. در این مرقع نمونه عالیترین نوع هنرهای ایرانی نظیر نقاشی، خوشنویسی، تذهیب، ترصیع، تشعیر، تصویر و تجلید دیده می‌شود. مرقع گلشن و مرقع گلستان که امروزه بدان پیوست است، یکی از مهم‌ترین مرقع‌هایی است که امروزه به دست ما رسیده است این مرقع در زمانی نامعلوم به ایران و به دربار قاجاریان منتقل شد و در تملک ناصرالدین‌شاه قرار گرفت. شاید بر اثر کشاکش دوران در قرن یازدهم به ایران رسیده باشد و در اواخر قرن سیزدهم زمان ولیعهدی ناصرالدین شاه در کتابخانه شاهنشاهی به ثبت رسیده‌است. انتقال این مرقع به دربار ناصری، موجب محفوظ ماندن نسبی آن شد. بخشی از تاریخچهٔ این مرقع نیز در ۱۵۰ سال اخیر در کاخ گلستان و موزه هنرهای تزیینی ایران گذشته‌است، که خوشبختانه اسناد و شواهد آن در دست است. وجه تسمیهٔ مرقع گلشن و نیز علت و تاریخ ترکیب شدن آن با صفحات مرقع گلستان معلوم نیست. هنرمندان معروف مرقع انگلیسی "عبدالصمد شیرازی"، "دولت"، " ابوالحسن"، "آقارضا و پسرش"، "کمال‌الدین بهزاد" بوده که همگی ایران هستند. تصویری ازشاهکار مینیاتور فارسی، (پادشاه در حضور زاهد) از کتاب مرقع گلشن.