درباره هنر نقاشي و مذهب كاري در قرون اوليه اسلام اطلاع زيادي در دست نيست. قديمترين اثري كه از اين هنر باقيمانده تنها روي قرآن ها آنهم از قرن سوم هجري ببعد ميتوان ملاحظه نمود. اين قرآنهاي نفيس كه غالباً به دستور سلاطين و امراء وقت تهيه ميشد سعي مي گرديد كه بطرز بسيار عالي آرايش گردد.
از طرز تذهيب و آرايش قرآنهائيكه قبل از اين زمان تدوين گرديده اطلاع چنداني در دست نيست ولي شايد بتوان تاريخ آرايش و تذهيب قرآن را همزمان با نوشتن آن دانست به اين معني كه نخست به منظور تعيين سر سوره ها، آيه ها، جزوه ها و سجده ها آن را به نوعي تزئين مي نموده اند. رفته رفته علاقه مفرط مسلمانان به قرآن و همچنين عشق به تجمل، هنرمندان را بر آن داشت تا در تذهيب آن دقت بيشتري بكار برند و در نتيجه اين آثار از صورت سادگي بيرون آمد و جنبه تزئيني به خود گرفت بخصوص كه اين قرآنها براي امرا و بزرگان و دولتمندان روز نوشته مي شد و اين امر خود يكي از علل توجه هنرمندان به تزيين بيشتر و بالاخره موجد تكامل فن تذهيب گرديده است.
قديمي ترين قرآنهاي قديمي ترين قرآنهاي باقي مانده از قرون اوليه اسلام همگي به خط كوفي است، نقش و تزئين آنها تقريباً يكنواخت بوده فقط در صفحه اول وگاهي دو صفحه آخر با نقوش هندسي آرايش گرديده اند. سر سوره ها نيز غالباً داراي نقوش تزئيني بوده و عموماً در سمت راست آنها يك يا چند گل درشت وترنج طرح مي نموده اند. شروع سوره و اسم آن را هم به قلم زر مي نوشته اند و نقطه هاي حروف را با رنگ قرمز و سبز يا زعفران و آب طلا مشخص مي نموده اند. محل حزب و ساير علامات هم به همين شيوه مزين شده اند.
این نسخه از قرآن کریم در شرق آفریقا در قرن هجدهم میلادی تهیه شده است. مجموعه اسلام اورینته آرشیوی از نسخه های قدیمی قرآن را تهیه نموده است که می توانید در اینجا مشاهده کنید.
