هنرهای اسلامی از ناب ترین و قدیمی ترین فعالیت هایی است که مسلمانان از سال های دور به آن مشغولند و سوابق درخشانی نیز در این زمینه دارند. هنرهای مسلمانان به بخشی از هنر اطلاق میشود که در جامعه مسلمانان و نه لزوماً توسط مسلمانان رواج داشته است. هنر اسلامی یکی از دورانهای شکوهمند تاریخ هنر و یکی از ارزشمندترین دستاوردهای بشری در عرصه هنری بهشمار میآید و شامل انواع متنوعی از هنر همچون معماری، خوشنویسی، نقاشی، سرامیک و مانند آنها میشود. هنر اسلامی هنری نیست که فقط به آیین اسلام ارتباط داشته باشد. اصطلاح «اسلامی» نه تنها به مذهب، بلکه به فرهنگ غنی و متنوع مردمانی که در سرزمینهایی که آیین اسلام در آن رواج دارد نیز اشاره میکند. هنر اسلامی غالباً عناصری سکولار را که توسط برخی از علمای اسلامی حرام شمرده نشده را نیز دربرمیگیرد. همچنین به آن دسته از مفاهیم و موارد هنری که در درون جوامع اسلامی تحت تأثیر عوامل منطقهای و فرهنگ بومی به وجود آمده است نیز هنر اسلامی گفته میشود. مینیاتور یکی از این هنرهاست که نمونه ای از انرا در تصویر مشاهده می کنید که اثر استاد حسین بهزاد می باشد.
استاد حسین بهزاد از سنین نوجوانی، کارگاه مینیاتوری مستقلی در راستهٔ توتونفروشان واقع در کاروانسرای حاجی رحیمخان در کنار سبزهمیدان دایر کرد. کار او به سرعت با استقبال فراوان روبه رو شد. پدر وی، از قلمدان سازان و نقاشان آبرنگ بسیار زبردست و ماهر زمان خود بوده است. از سن هفت سالگي و به امر پدر در كارگاه قلمدان سازي ملا علي قلمدان ساز به كار مشغول شد. پس از چندي پدر و پدربزرگش هر دو به مرض وبا درگذشتند و حسين بهزاد دوران كودكي و نوجواني سخت و طاقت فرسايي را پشت سر گذاشت. فقر اقتصادي توأم با فشارهاي زايد الوصف ناپدري اش زندگي را سخت به كامش تلخ مي كرد. چند ماهی به مدرسه (شرف مظفر) رفت . اما از آن جایی که مدرسه دور بود و او به درس خواندن علاقه نداشت ، مدرسه را رها کرد و شاگرد حجره قلمدان سازی شد . گاهی نان خالی هم گیرش نمیامد و مجبور بود گرسنه بخوابد. اما عشق به طراحی و نقاشی او را زنده نگاه میداشت. خودش میگوید : «همیشه مداد و کاغذ توی جیبم بود». گاهی نصف شب، در نور مهتاب نقاشی میکرد. بدون شك در مينياتور قرن ما، يك استاد از جهت قدرت طرح و رنگ آميزي وجود دارد كه او حسين بهزاد هنرمند ايراني است. استاد، دارای شهرت جهانی بود و هنر مینیاتور را به اوج خود رسانید و بی جهت نیست که به ایشان، لقب "شاعر رنگ ها" را داده اند.
خردنگارگری یا مینیاتور در لغت به معنی کوچک تر نشان دادن است و مخفف شده کلمه فرانسوی «مینی موم ناتورال» است که حدوداً از دوره قاجاریان در زبان فارسی امروز مصطلح گردید. سیر تاریخی مینیاتور ایرانی به گذشته های دور پیش از ظهور اسلام میرسد اما میتوان گفت زمانی که ایرانیان توانستند در قرن سوم هجری قمری به دربار عباسیان وارد شوند نقاشی ایران پس از یک دوره رکود جانی دوباره گرفت. نقاشی مینیاتور که به اعتقاد اکثر محققان در ایران تولد یافته و بعد به چین راه برده است، از دوره مغول به صورت تقریباً کامل تر به ایران بازگشته و هنرمندان ایرانی، تلاش بی شائبه ای را در تکمیل و توسعه آن صرف کرده اند. نقاشی مینیاتور از جمله هنرهایی است که قابلیت به تصویر درآوردن تمامی طبیعت را در قالبی کوچک دارد. شیوه های نقاشی مینیاتور در ایران بسیار متنوع است. هر یک از استادان معروف نقاشی مینیاتور، تغییراتی در روش و شیوه هایی که قبل از خود متداول بوده، وارد نموده اند. این روشها را در طراحی می توان بطور کلی به سه دسته تقسیم کرد: طراحی مینیاتور رنگی، طراحی مینیاتور بدون رنگ و طراحی مینیاتور سفید قلم.
هنر اسلامی، شاهکار مینیاتور فارسی، فردوسی، اثر استاد حسین بهزاد، مجموعه خصوصی تهران، 1963-209