در جهان اسلام، معماری یکی از بزرگترین جلوه‌های ظهور یک حقیقت هنری در کالبد مادی بشمار می‌رود. از لحاظ تاریخی معماری اولین هنری بشمار می‌آید که توانست خود را با مفاهیم اسلامی سازگار نموده، از طرف مسلمانان مورد استقبال قرار گیرد. معماری اسلامی بعنوان یکی از موفق‌ترین شیوه‌های معماری در تاریخ معماری جهان قابل بازشناسی است. در یک نگاه جامع نگر می‌توان پیوستاری ارزشمند و پویا را در بناهای اسلامی باز شناسی کرد که موجب شده تمامی آنها در قالبی واحد با عنوان معماری اسلامی در کنار یکدیگر قرار گیرند. منظور از هنر و معماری اسلامی، همان هنر و معماری سرزمین های خاورمیانه، آفریقای شمالی، هند شمالی و اسپانیا- است که از آغاز قرن هفتم میلادی تحت حاکمیت مسلمانان قرار گرفتند. نمونه ای از این معماری را در تصویر می بینید که نمایی از گنبد و صحن بزرگ مسجد مقدس جمکران در شهر مقدس قم را نشان می دهد.
مسجد جمکران مکانی مقدس در ایران و واقع در شهر قم می باشد که نمادی فیزیکی برای ارتباط با امام زمان و زیارت ایشان است. در تصویر صحن بزرگ مسجد و گنبد و مناره آنرا مشاهده می کنید. صحن یا حیاط یکی از اجزای اصلی معماری اسلامی است که در مسجد، مدرسه، کاروانسرا معمولاً به صورت حیاط مرکزی کاربرد داشته. یکی از مهمترین دلایل طراحی صحن، جداسازی مخاطب از فضای بین و ایجاد حس آرامش و سکوت برای ورود به محیط داخلی، بوده‌است. وضوخانه و حوض آب در کنار یا وسط صحن طراحی می‌شدند. صحن‌ها معمولاً مستطیل یا مربع شکل هستند و دسترسی به شبستان و راه‌پله و اتاق‌های جانبی را مقدور می‌سازند. در معماری اسلامی رواق را در کنار صحن طراحی می‌کنند تا به کمک سایه‌انداز رواق، تأثیر گرما و تابش مستقیم خورشید را برای مخاطبان ساختمان کاهش دهند. شب های چهارشنبه مسجد مقدس جمکران پذیرای بسیاری از زائرین از سراسر ایران می باشد و در نیمه شعبان نیز شور و هیاهوی خاصی در شهر قم و مسجد جمکران برپا است.
